"Sommige situaties moeten we met zijn allen gewoon niet willen"

Kleine ondernemers zoals ZZP’ers zullen zich meer inspannen voor verduurzaming als ze zien dat het wat oplevert. Hun buffer om te investeren is doorgaans niet zo groot. Bijdragen aan duurzaamheid kan zelfs zonder dat het wat kost. Door het leveren van vakwerk bijvoorbeeld, waardoor een product langer meegaat. Het is belangrijk dat ook klanten zich dat realiseren. Ook voor hen levert het wat op.

Vertalen naar de praktijk

Het is een interessante invalshoek die in het gesprek met Rob van Dijk naar voren komt. Hij is zzp’er en zit als schilder al tientallen jaren in het vak. Op het eerste oog lijkt de bijdrage die kleine ondernemers zoals hij kunnen leveren aan verduurzaming, beperkt. Energiebesparing is nauwelijks  aan de orde, hooguit bij zijn garage annex opslagplaats door het vervangen van de tl-verlichting. 

Toch raakt het thema hem. In het verleden was hij voorzitter van de commissie maatschappelijk verantwoord ondernemen van OnderhoudNL. Hij herinnert zich dat kleine bedrijven duurzaamheid als onderwerp lastig vonden. Hoe vertaal je dat naar de dagelijkse praktijk? Het was meer een thema voor beleidsmakers en actiegroepen. 

Die houding is inmiddels veranderd. Als lid van het Verantwoordingsorgaan van het bedrijfstakpensioenfonds merkt hij dat maatschappelijk verantwoord beleggen steeds meer aandacht krijgt.  

Bakfiets 

Een treffend voorbeeld van de kentering in denken zijn de reacties op zijn bakfiets. Jaren voordat het begrip zero-emissiezones in binnensteden zelfs in milieu kringen bestond, nam hij voor werk in de binnenstad de bakfiets in plaats van de diesel-bestelwagen. Hij werd geregeld meewarig aangekeken.

Dat is vandaag de dag anders. Hij is trendzetter geworden. Het begon ooit vanuit praktische overwegingen – geen parkeertarieven – maar heeft inmiddels een signaalwerking. ‘Als éénpitter wil ik laten zien dat je ook een steentje kunt bijdragen’, zegt hij. Anders dan in de jaren negentig zijn de reacties nu positief.

De belangrijkste bijdrage die hij levert aan verduurzaming is echter het werk zelf. Een product dat langer meegaat, is duurzamer. Als een huis minder vaak geschilderd hoeft te worden door goed vakwerk met goede middelen, levert dat een hoop op. Ook aan lagere kosten voor de klant. Die duurzaamheidsboodschap draagt Van Dijk graag uit. 

Energiebesparing 

Op het punt van energiebesparing is er op bedrijfstakniveau naar zijn idee nog een hoop te bereiken. Van Dijk noemt spontaan een aantal voorbeelden. Ondernemers zouden geen werk moeten aannemen verder dan een straal van 20 kilometer om hun bedrijf. Omgekeerd moeten opdrachtgevers niet in zee willen gaan met een schilders- of onderhoudsbedrijf van ver weg. 

Hij illustreert dat met een praktijksituatie. ‘Voor schilderwerk aan een groot complex in de buurt van Haarlem koos de opdrachtgever voor de laagste prijs. Dagelijks kwamen de schilders uit Limburg. En omgekeerd hebben collega’s uit deze omgeving werk in Zuid- of Oost-Nederland. Dat moeten we met elkaar niet willen.’ 

Collectief

Als andere mogelijkheid voor verduurzaming noemt hij het collectief inzamelen, schoonmaken en hergebruiken van de honderdduizenden plastic verfemmers. Die worden nu gedumpt bij het afval. Hij heeft het idee al eens eerder geopperd, maar toen was er onvoldoende draagvlak voor. Het zou mooi zijn als tijden veranderen.   

Ook het vervoer van nieuwe verf kan een stuk slimmer en milieuvriendelijker. Nu bestelt ieder schildersbedrijf afzonderlijk, met alle ritjes van bezorgers van dien. Als ondernemers hierover met elkaar afspraken zouden maken, is dat winst. Zo krijgt duurzaamheid een impuls.  

Rekenfout

Intussen gaat Rob van Dijk iedere dag nog met plezier aan de slag. De pensioengerechtigde leeftijd komt in zicht, maar volledig afscheid nemen van het werk wil hij nog niet. Zijn trouwe klantenkring ook niet, trouwens. Hij blijft zijn bijdrage leveren aan verduurzaming met kwalitatief hoogwaardig werk. ‘Ik zeg altijd tegen nieuwe klanten: als je bij anderen een offerte aanvraagt en mijn prijs is de laagste, dan heb ik een rekenfout gemaakt.’